Sorry, taki mamy klimat! Kto zyska, a kto straci na zmianach klimatycznych?
Dokąd w tym roku pojechać na urlop? Błogi relaks na zagranicznych plażach, czy aktywny wypoczynek z plecakiem w gronie przyjaciół? Wszystko jedno, urlop zawsze jest wspaniały! Wypoczęci i pełni zapału wracamy z wakacyjnych wojaży, z energią rzucając się w wir obowiązków służbowych. No, chyba że pogoda za oknem bardziej przypomina Malediwy niż Warszawę i „nie ma sprzyjającego klimatu do pracy” czy „atmosfery do robienia biznesu”. Okazuje się, że już niedługo te znane wszystkim „hasła przodowników pracy” mogą przestać być tylko wymówkami, a zaczną być traktowane całkiem poważnie. Zwłaszcza że najnowsze wyniki badań mówią same za siebie.
W takich warunkach pracować nie będę! – wpływ temperatury na wydajność pracowników
Na co ma wpływ średnioroczna temperatura w danym kraju? Okazuje się, że nie tylko na ruch turystyczny, ale również na wydajność pracowników. Wyniki badania opublikowanego w czasopiśmie „Nature” przeprowadzonego na 166 krajach w okresie 50 lat mówią same za siebie. Okazuje się, że istnieje średnioroczna temperatura, przy której można osiągnąć najwyższe PKB na osobę. Wynosi 13 stopni Celsjusza. W krajach o chłodniejszym klimacie wzrost średniorocznej temperatury doprowadza do wzrostu produktywności, w krajach cieplejszych – do spadku. Zatem najbardziej na globalnym ociepleniu ucierpią kraje tropikalne oraz niektóre z największych gospodarek jak USA, Chiny czy Indie. Według ostatnich szacunków wysokie temperatury ograniczają aktualnie ilość efektywnego czasu pracy o 15-20%. Jeśli tempo globalnego ocieplenia będzie się utrzymywać na dotychczasowym poziomie, powyższy efekt może ulec podwojeniu.
Przewidywane straty w wydajności pracy (w % dziennego czasu pracy) w 2030 i 2050 roku
Które kraje stracą na globalnym ociepleniu?
Poniższa grafika obrazuje, w których krajach wzrost średniorocznej temperatury spowodowałby wzrost lub spadek PKB. Dobrym przykładem są Stany Zjednoczone, w których wzrost średniorocznej temperatury o 1 stopień Celsjusza spowodowałby stratę tamtejszej gospodarki w wysokości 1% PKB. Zgodnie z badaniami ekonomistów z MIT, trwały wzrost temperatury o 1 C w cieplejszych krajach może wpłynąć na spadek PKB nawet o 1,2-1,9%. Jak wyglądało to historycznie?
Ekonomiczny wpływ globalnego ocieplenia
W latach 1961-2010 najbardziej wskutek globalnego ocieplenia ucierpiało PKB krajów znajdujących się w strefie międzyzwrotnikowej. Z kolei Kanada, Rosja i kraje Europy północnej zyskały na zmianach klimatycznych.
W przyszłości w wyniku globalnego ocieplenia najbardziej ucierpią 43 kraje, głównie dynamicznie rozwijające się kraje azjatyckie, jak Indonezja, Chiny lub Indie. Efektem zmian klimatycznych będzie do 2030 roku skurczenie się PKB Indonezji nawet o 6%. Chiny ucierpią w mniejszym stopniu, tracąc „jedynie” 1% PKB. Szacuje się, iż łączne straty w PKB we wspomnianych dwóch krajach sięgną nawet 450 mld dolarów.
Autorzy innego badania wykazali również, że cykliczne zmiany średniorocznych temperatur w danych krajach także mają wpływ na wydajność gospodarki w poszczególnych latach. Ich zdaniem różnice te mają wpływ na wzrost lub spadek PKB w danym roku nawet od 3 do 4% rocznie.
Straty spowodowane globalnym ociepleniem nie wynikają jedynie ze spadku produktywności, ale również ze zmiany preferencji turystycznych oraz… wzrostu kosztów energii elektrycznej zużywanej w klimatyzacji i spadku cen surowców energetycznych stosowanych w celach grzewczych.
Wczasy w tropikach? Ja polecam Bałtyk!
Moody’s Analytics przeprowadziło z kolei badanie wpływu realizacji poszczególnych scenariuszy dynamiki postępowania efektu cieplarnianego na turystykę. Scenariusze te zostały oznaczone jako RCP 2.6, RCP 4.5, RCP 6 i RCP 8.5 (Representative Concentration Pathways). Zostały uszeregowane od najbardziej optymistycznego do najgorszego, zakładającego brak wdrożenia działań ograniczających emisję CO2 i podwojenie się populacji Ziemi do 2100 r. Okazuje się, że we wszystkich scenariuszach kraje chłodniejsze, np. Szwecja, odnotowują znaczny wzrost dochodów z tytułu turystyki. Z drugiej strony, straty krajów tropikalnych, na przykładzie Singapuru, są trzykrotnie wyższe.
Zmiany w % PKB z tytułu turystyki do 2048r. w Szwecji i Singapurze
Koniec krain mlekiem i ropą płynących?
Zdaniem analityków Moody’s to głównie dwie grupy krajów stracą na zmianach klimatycznych wywołanych globalnym ociepleniem. Pierwsze są państwa tracące wskutek zmian preferencji turystycznych i spadku produktywności spowodowanymi wzrostem temperatur, o czym pisałem wyżej. Drugą z nich są jednak kraje, których gospodarki oparte są na eksporcie paliw. Według raportu analityków Moody’s, do ogrzewania budynków wykorzystuje się więcej energii niż do ich klimatyzowania, w związku z czym globalne ocieplenie spowoduje netto mniejsze zapotrzebowanie na energię elektryczną. Oraz spadek popytu i w konsekwencji cen ropy naftowej. W najgorszym scenariuszu RCP 8.5 do 2048 r. gospodarka Arabii Saudyjskiej odnotowałaby spadek PKB o 10%.
Redukcja cen ropy naftowej w % w zależności od scenariusza RCP
Globalny wpływ globalnego ocieplenia
Eksperci Międzyrządowego Panelu ds. Zmiany Klimatu (IPCC) szacują, iż do 2100 roku globalne straty spowodowane wzrostem temperatur wyniosą 54 biliony dolarów. I to wtedy, gdy temperatura na Ziemi podniesie się o zaledwie 1,5 stopnia Celsjusza. Jeśli wzrost wyniesie 2 stopnie, straty mogą wzrosnąć do 69 bilionów dolarów. Zdaniem autorów wspomnianego już artykułu w Nature, istnieje:
– 63% szans, że globalne PKB spadnie o co najmniej 10%
– 51% szans, że globalne PKB spadnie o co najmniej 20%
– 12% szans, że globalne PKB spadnie o co najmniej 50%
Przewidywany wpływ globalnego ocieplenia na gospodarkę światową do 2100r.
Jednak nie wszyscy stracą. Na zmianach klimatycznych najwięcej zyskać mogą kraje o chłodnym klimacie. Rosja, kraje skandynawskie, bałtyckie oraz… Polska. Szacuje się, że wzrost średniorocznej temperatury o 1 stopień Celsjusza spowodowałby wzrost PKB Rosji o około 0,8% a Polski o 0,4%. Powodem tego byłby wzrost produktywności oraz potencjalny wzrost przychodów z turystyki.
Wpływ wzrostu średniorocznej temperatury o 1 stopień Celsjusza na PKB per capita.
Polska kurortem Europy?
Globalne ocieplenie niesie ze sobą nie tylko zagrożenie zatopienia części Holandii, ale również poważnego uszczuplenia PKB krajów (zwłaszcza azjatyckich) uważanych do tej pory za gospodarcze giganty. O ile Indie czy Chiny mają konkretne powody, by obawiać się skutków globalnego ocieplenia, o tyle jest szansa, że polska gospodarka na nim zyska. Do popijania drinków pod palmami rosnącymi nad Bałtykiem jest jeszcze daleko, ale przynajmniej w kwestii wpływu globalnego ocieplenia na gospodarkę naszego kraju przyszłość klaruje się w ciepłych, słonecznych barwach.
Do zarobienia!
Maciej Kietliński
Nota prawna: Powyższy materiał, w szczególności aktualizacje Strategii DNA Rynków, Podsumowania Tygodnia, Analizy spółek oraz Portfel DNA Rynków jest jedynie materiałem informacyjno-edukacyjnym dla użytku odbiorcy. Materiał nie powinien być w szczególności rozumiany jako rekomendacja inwestycyjna w rozumieniu przepisów „Rozporządzenia Delegowanego Komisji (UE) nr 2016/958 z dnia 9 marca 2016 r. uzupełniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 596/2014 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących środków technicznych do celów obiektywnej prezentacji rekomendacji inwestycyjnych lub innych informacji rekomendujących lub sugerujących strategię inwestycyjną oraz ujawniania interesów partykularnych lub wskazań konfliktów interesów”. Skorzystanie z materiału jako podstawy lub przesłanki do podjęcia decyzji inwestycyjnej następuje wyłącznie na ryzyko osoby, która taką decyzję podejmuje. Autorzy nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za takie decyzje inwestycyjne. Wszystkie opinie i prognozy przedstawione w tym opracowaniu są wyrazem najlepszej wiedzy i osobistych poglądów autora na moment publikacji i mogą ulec zmianie w późniejszym okresie.
Materiały DNA Rynków, w szczególności aktualizacje Strategii DNA Rynków, Analizy spółek oraz Analizy sektorów są jedynie materiałem informacyjno-edukacyjnym dla użytku odbiorcy. Materiał ten nie powinien być w szczególności rozumiany jako rekomendacja inwestycyjna w rozumieniu przepisów „Rozporządzenia Delegowanego Komisji (UE) nr 2016/958 z dnia 9 marca 2016 r. uzupełniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 596/2014 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących środków technicznych do celów obiektywnej prezentacji rekomendacji inwestycyjnych lub innych informacji rekomendujących lub sugerujących strategię inwestycyjną oraz ujawniania interesów partykularnych lub wskazań konfliktów interesów”. Skorzystanie z materiału jako podstawy lub przesłanki do podjęcia decyzji inwestycyjnej następuje wyłącznie na ryzyko osoby, która taką decyzję podejmuje. Autorzy nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za takie decyzje inwestycyjne. Wszystkie opinie i prognozy przedstawione w tym opracowaniu są wyrazem najlepszej wiedzy i osobistych poglądów autora na moment publikacji i mogą ulec zmianie w późniejszym okresie.
Zainteresuje Cię także:
Autor tekstu
