Charlie Munger – inwestor który zmienił styl Warrena Buffetta
Charlie Munger najbardziej znany jest jako najlepszy przyjaciel i prawa ręka Warrena Buffetta, ale jego indywidualna historia jest równie inspirująca, co samego Buffetta. Podobnie jak Buffet, Munger urodził się w typowej rodzinie z klasy średniej w Nebrasce. Wygląda na to, że stan Omaha to kuźnia najlepszych inwestorów świata. Chociaż oboje z Buffetem urodzili się w tym samym mieście to Munger poznał go osobiście dopiero na przyjęciu, gdy miał już 35 lat.
Trudna historia Mungera
Charlie Munger
Przyjemne dzieciństwo Charliego skończyło się, kiedy miał zaledwie 12 lat. Trwał właśnie wielki kryzys i młody Charlie pomagał w sklepie spożywczym, żeby zarobić 2 dolary dziennie. Zdarzało się, że pracował tam po 12 godzin dziennie. Ten okres jego życia nauczył do szacunku do pracy i pieniędzy. Kilka lat później, po skończeniu szkoły średniej Munger pojechał na uniwersytet w Michigan, żeby zapisać się tam na studia.
Dosłownie w chwili składania dokumentów, dowiedział się, że Japonia zaatakowała Pearl Harbor. Został powołany do korpusu sił powietrznych. Armia jednak szybko poznała się na tym, że Munger jest niezwykle inteligentny i przydzieliła go do działu meteorologicznego. Jego zadaniem było przewidywanie prognozy pogody dla sił powietrznych. Między innymi dzięki niemu, piloci samolotów mieli większe szanse wrócić cało z misji bojowych. Podczas kariery w wojsku zaczął chodzić z jego późniejszą żoną Nancy Huggings, z którą miał trójkę dzieci. Po skończonej wojnie poszedł wreszcie na studia. Ukończył prawo na Harvardzie. Do tego momentu jego życie układało się już dość pomyślnie. Za chwilę zmieniło się jednak o 180 stopni.
Po 8 latach małżeństwa rozwiodła się z nim jego żona. Stracił na jej rzecz prawie wszystkie swoje oszczędności. Charlie przechodził wtedy przez bardzo trudny okres w swoim życiu, który wkrótce stał się jeszcze dużo gorszy. Jego 8-letni syn Teddy umierał na białaczkę. W tamtych latach nie było na nią lekarstwa. Mimo to Munger wydał wszystkie pozostałe pieniądze, jakie tylko jeszcze miał na jego leczenie. Niestety na próżno. W tym momencie większość ludzi pewnie by się poddała. Przed chwilą stracił małżeństwo, syna i był bankrutem. Charlie jednak potrafił się podnieść. Poniżej na wykresie majątku Mungera dobrze widać moment rozwodu i choroby syna.
W wieku 29 lat stracił praktycznie wszystkie swoje pieniądze. Co ważne nie poddał się i po 3 latach wrócił na prostą (żeby oddać rzeczywisty majątek Mungera z tamtych lat, trzeba by pomnożyć liczby na osi przez 20).
Wartość majątku Mungera na przestrzeni jego życia
Pierwsza inwestycja
Munger doszedł do wniosku, że nigdy nie dorobi się naprawdę dużych pieniędzy, będąc prawnikiem. Zostały mu dwie opcje albo założenie własnej firmy, albo zainwestowanie w czyjąś. Pierwszą inwestycją Charliego była firma produkująca transformatory dla celów wojskowych. Jakiś czas przedtem wybuchła wojna na półwyspie koreańskim i wojsko zgłaszało olbrzymie zapotrzebowanie na różne podzespoły. Transformatory były jednymi z nich. Munger zainwestował w spółkę wszystkie swoje pieniądze, a nawet zapożyczył się u znajomych.
Pokreślona data zakończenia wojny w Korei
Niestety moment na inwestycji okazał się bardzo niefortunny. W ciągu roku wojna koreańska dobiegła końca, a zapotrzebowanie na transformatory drastycznie spadło. Biznes w który wszedł Munger był niestety bardzo cykliczny i zyski firmy były niestabilne. Charlie wyniósł z tej transakcji jedną ważną lekcję. Nie inwestuj w firmy z trudnych sektorów, gdzie przyszłe zyski są niepewne. Lepiej jest zapłacić trochę więcej, ale kupić firmę z lepszymi perspektywami na przyszłość. Na szczęście Mungerowi udało się wyprowadzić firmę na prostą i sprzedać z niewielkim zyskiem. Stało się to jednak bardzo dużym kosztem czasu i pracy. Prawdziwe pieniądze Charlie miał zarobić dopiero później na handlu nieruchomościami.
Nieruchomości w Los Angeles i pierwsze miliony
Los Angeles przeżywało właśnie boom demograficzny. Nowi mieszkańcy miasta aniołów spływali z każdego zakątka USA. Inwestowanie w nieruchomości to po prostu silnie zlewarowany biznes. Jednak w przeciwieństwie do inwestowania w akcje, inwestor ma większy wpływ na sukces przedsięwzięcia. Ma aktywną kontrolę, dzięki której jest w stanie przynajmniej jakoś zredukować ryzyko.
Po latach Buffet na jednej z konferencji inwestorskiej powiedział, że myśli, iż Munger poszedł wtedy w nieruchomości, ponieważ wymagało to niewielkiego kapitału, a potencjalny zwrot z inwestycji mógł być ogromny. Dzięki dźwigni finansowej ten dorobił się tutaj swoich pierwszych milinów. Charlie na przestrzeni dekady zainwestował w 5 projektów inwestycyjnych.
Pierwszą inwestycją był zakup domu jednorodzinnego w 1960 roku. Drugą było wybudowanie posiadłości koło Uniwersytetu Caltech. Tylko na tej inwestycji stopa zwrotu wyniosła 400%. Trzeci i czwarty projekt to wybudowanie nieruchomości wokół centrum handlowego Alhambra. Kolejnym był dom wybudowany w okolicy parku. Nieruchomości ze świetnym widokiem z okna schodziły wtedy niesamowicie szybko i Munger, dostrzegając ten trend, był w stanie znowu zrobić świetny interes. Na wszystkich pięciu powyższych inwestycjach Charlie zarobił, jak później przyznawał kilka milionów ówczesnych dolarów. Wszystko dzięki temu, że dostrzegł bardzo szybko rosnący rynek i zdecydował się na inwestycję.
Położenie wszystkich projektów inwestycyjnych Mungera na mapie Los Angeles
Pierwsze Inwestycje Giełdowe
Jeszcze w trakcie inwestowania w nieruchomości, Munger chciał poszukać nowych możliwości pomnażania majątku bez konieczności posługiwania się długiem. Na kilka lat przed nawiązaniem współpracy z Buffetem, założył własną firmę inwestycyjną. Jego wspólnikiem był Jack Wheeler. Ich firma zapewniała płynność na lokalnej giełdzie z Kalifornii – Pacific Coast Stock Exchange. Jako market makerzy sprawiali, że inwestorzy mogli znaleźć kupców na swoje akcje. Na mało płynnych rynkach jest z tym często kłopot. Zyski z działalności inwestował także w bardzo małe spółki z giełdy. Wybierał firmy które cechowały się wysokimi wskaźnikami ROE i ROA. Nie mogły być też zbyt drogie. Jego portfolio było bardzo skoncentrowane. Dobry „strzał” oznaczał więc, że zyski mogły być bardzo duże. W poniższej tabeli widać, że zmienność wyników również była olbrzymia. Do 1975 roku, kiedy jego spółka została rozwiązana, średnioroczny zysk osiągnął wartość 19,8%. Szeroki rynek w tym samym czasie urósł dla porównania tylko o 5,9%.
Stopy zwrotu spółki inwestycyjnej Mungera od 1962 do 1975 roku.
W 1976 roku po raz kolejny los okazał się nie być dla niego łaskawy. Z powodu choroby stracił wzrok na jedno oko. Jak na Charliego przystało, nic sobie z tego nie zrobił i znajomym powtarzał, że nic się przecież nie stało, zostało mu w końcu jeszcze drugie. Niedługo po zamknięciu swojego własnego funduszu Munger na dobre dołączył do funduszu Buffeta. Buffet uznał, że Charlie ma niesamowity talent do wyszukiwania świetnych biznesów.
Wpływ Mungera na styl inwestowania Buffeta
Buffet od zawsze był inwestorem w wartość. Przed poznaniem Charliego, można go jednak bardziej było opisać jako inwestora deep value. Czyli takiego, który inwestuje w spółki skrajnie tanie. Są to na ogół firmy w złej kondycji finansowej albo działające na nieperspektywicznych rynkach. Takie, co do których sentyment inwestycyjny jest bardzo zły. Inwestorzy uważają takie firmy za słabe okazje inwestycyjne. W istocie takie firmy są słabe, ale tylko na długi termin. Na krótki termin mogą dać niesamowitą stopę zwrotu. Spółki deep value są czasami notowane nawet poniżej wartości likwidacyjnej. Oznacza to, że w sytuacji zamknięcia firmy, inwestorzy i tak zarobią na aktywach jakie ta firma posiada.
Munger trochę zmienił styl inwestycyjny Buffetta. Warren skupiał się na tanich spółkach, jednak od teraz był w stanie zapłacić trochę więcej, po to aby dobrać do portfela naprawdę rentowne firmy. Takie których trzymanie w portfelu przez długi czas jest dobrym pomysłem. Po latach Charlie opisał swój styl inwestycyjny jako „kupowanie świetnych biznesów po dobrych cenach”. Buffet z kolei przed spotkaniem ze swoim późniejszym przyjacielem, opisywał swój styl jako „kupowanie przeciętnych biznesów po świetnych cenach”. Niby niewielka różnica, ale jednak mocno znacząca.
Porównanie stylów inwestycyjnych Buffeta (po lewej) i Mungera (po prawej)
Co zwykły inwestor może nauczyć się od Charliego Mungera?
Praktycznie każdy wielki inwestor ma kilka wartościowych cytatów, które mogą się przydać potomnym. Oto kilka z nich:
- Poświęć codziennie kilka minut, żeby być nieco mądrzejszy pod koniec dnia niż byłeś z rana.
- W całym moim życiu nie spotkałem ani jednej naprawdę mądrej osoby, który nie dokształcałaby się przez całe swoje życie.
- Za każdym razem kiedy widzę w sprawozdaniu finansowym spółki słowo „EBITDA”, to mam przed oczami „oszukane zyski”.
Inwestorzy indywidualni z powodzeniem mogą zastosować strategię Mungera do swoich inwestycji. Takie działanie początkowo będzie wiązało się z bardzo dużą ilością czasu, jaką trzeba będzie poświęcić na wyszukanie najlepszych spółek, a na zwrot trzeba czasem czekać latami.
Polski inwestor, który chciałby zastosować takie działanie, musiałby z obecnie notowanych około 500 spółek na naszym parkiecie wybrać mniej więcej 10, co do których długoterminowe perspektywy są najlepsze. Inwestując jak Munger nasz horyzont inwestycyjny musi wynosić dobre kilka lat. Strategia skoncentrowanego portfolio powoduje też duże wahania wartości naszego portfela. Oznacza to, że nawet przez 2-3 lata możemy doświadczać spadków. Czasem nie warto kupować tanich spółek. Drogie walory, ale ze świetnymi perspektywami są drogie nie bez powodu i wcale nie oznacza, że nie mogą być jeszcze droższe.
Do zarobienia,
Karol Badowski
Sprawdź też historie pozostałych wybitnych inwestorów:
Joel Greenblatt – prosta strategia i prawie 50 procent średniorocznej stopy zwrotu
Bracia Chandler – inwestorzy o średniorocznej stopie zwrotu 36 procent
Bill Gross – król obligacji z Wall Street
Jim Simons – najskuteczniejszy trader w historii i średnioroczna stopa zwrotu równa 66 procent
Oglądaj też: Czy czeka nas straszna recesja? [Merytorycznie o Giełdzie]
Materiały DNA Rynków, w szczególności aktualizacje Strategii DNA Rynków, Analizy spółek oraz Analizy sektorów są jedynie materiałem informacyjno-edukacyjnym dla użytku odbiorcy. Materiał ten nie powinien być w szczególności rozumiany jako rekomendacja inwestycyjna w rozumieniu przepisów „Rozporządzenia Delegowanego Komisji (UE) nr 2016/958 z dnia 9 marca 2016 r. uzupełniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 596/2014 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących środków technicznych do celów obiektywnej prezentacji rekomendacji inwestycyjnych lub innych informacji rekomendujących lub sugerujących strategię inwestycyjną oraz ujawniania interesów partykularnych lub wskazań konfliktów interesów”. Skorzystanie z materiału jako podstawy lub przesłanki do podjęcia decyzji inwestycyjnej następuje wyłącznie na ryzyko osoby, która taką decyzję podejmuje. Autorzy nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za takie decyzje inwestycyjne. Wszystkie opinie i prognozy przedstawione w tym opracowaniu są wyrazem najlepszej wiedzy i osobistych poglądów autora na moment publikacji i mogą ulec zmianie w późniejszym okresie.
Przeczytaj również:
Autor tekstu
