Wymyślił sobie kraj i sprzedawał jego obligacje! Jak szkot Gregor MacGregor oszukał inwestorów
Dwa wieki temu przedsiębiorczy Szkot Gregor MacGregor wykorzystał swoją wyobraźnię do osiągnięcia ogromnych zysków. Tyle że w przeciwieństwie do wynalazców i przemysłowców, którzy charakteryzowali tamtą epokę, był zwykłym oszustem. Gregor MacGregor był poszukiwaczem przygód goniącym za pieniędzmi i sławą, który nabrał tysiące Brytyjczyków i pozbawił ich oszczędności życia, a części z nich nawet samego życia. Szkot zmyślił państwo Poyais, którego obligacje sprzedawał z krociowymi zyskami. Poyais miało być legendarnym miejscem. Krajem gdzie złoto rzekomo płynęło strumieniami, a w ziemi z łatwością można było znajdować kamienie szlachetne.
Gregor MacGregor – jeden z największych oszustów finansowych XIX wieku
Każda akcja o wartości nawet 800 dolarów!
Brak prowizji do obrotu 100 tys. euro miesięcznie!
Obniż prowizję za wymianę o 50%!
Inwestorzy szukali lepszych stóp zwrotu
Trzeba przyznać, że MacGregor miał szczęście do czasów, w jakich się urodził. Dzisiaj taki przekręt raczej by nie przeszedł. Relacja w mediach społecznościowych ze zmyślonego kraju byłaby zapewne hitem w sieci. Jednak na początku XIX wieku nie było ani smartfonów ani satelit. Ludzie nieco bardziej wierzyli sobie na słowo.
W tamtym czasie inwestorzy z całego świata poszukiwali nowych możliwości lokowania swojego kapitału. Jeszcze jakiś czas temu dobrym miejscem do inwestowania w obligacje państwowe była Wielka Brytania. Niestety po Wojnach Napoleońskich zadłużony do granic możliwości skarbiec królewski musiał obniżyć oprocentowanie nowych serii obligacji skarbowych. Inaczej Zjednoczone Królestwo by zbankrutowało.
W 1815 r. stosunek długu Wielkiej Brytanii do PKB wyniósł 226%, co było rekordem. Aby ograniczyć szybko rosnące płatności odsetkowe, rząd obniżył rentowność do zaledwie 3%. W rezultacie brytyjscy inwestorzy byli zmuszeni „polować na zyski” gdzie indziej. Na celowniku wielu inwestorów znalazła się Ameryka Łacińska. Brytyjscy spekulanci szybko porzucili 3-procentowe brytyjskie obligacje na rzecz 25% rentowności w krajach takich jak Peru i Chile. Na tym spekulacyjnym rynku ktoś łatwo mógł wymyślić fałszywy kraj Ameryki Łacińskiej i wprowadzić na londyńską giełdę jego obligacje.
Oprocentowanie obligacji brytyjskich na początku XIX wieku
Obserwuj 
Subskrybuj Gregor MacGregor przeprowadził agresywną kampanię sprzedażową
MacGregor przeprowadził agresywną kampanię sprzedażową. Udzielał wywiadów w gazetach ogólnokrajowych, angażował publicystów do pisania reklam i ulotek, a także komponował i śpiewał ballady związane z Poyais na ulicach Londynu, Edynburga i Glasgow. Jego proklamacja skierowana do Poyerów była rozprowadzana w formie ulotek. W połowie 1822 roku w Edynburgu i Londynie ukazał się 355-stronicowy przewodnik, przeznaczony głównie do użytku osadników – „ Szkic brzegu Mosquito, łącznie z terytorium Poyais”. To rzekome dzieło „kapitana Thomasa Strangewaysa”, było w rzeczywistości napisane przez samego MacGregora, albo przez jego wspólników.
Publicyści MacGregora opisali klimat państwa Poyais jako „wielce komfortowy” i wprost idealny dla każdego Europejczyka. W państwie miało być o wiele cieplej i słoneczniej niż w deszczowej Wielkiej Brytanii. Sami mieszkańcy państwa mieli być bardzo towarzyscy i przyjaźni. Gleba była tak żyzna, że rolnik mógł bez trudności zebrać trzy zbiory kukurydzy lub uprawiać rośliny dochodowe, takie jak cukier czy tytoń. Ryb i zwierzyny łownej było tak dużo, że człowiek mógł polować lub łowić ryby przez jeden dzień i przynieść tyle, aby wyżywić swoją rodzinę przez tydzień.
Stolicą było St. Joseph, kwitnące nadmorskie miasteczko z szerokimi brukowanymi bulwarami, budynkami kolumnadowymi i rezydencjami, zamieszkiwane przez aż 20 000 mieszkańców. Miasto posiadało teatr, operę i katedrę z kopułą. Znajdował się tam także Bank of Poyais, izby parlamentu Poyaisian i pałac królewski. Podsumowując cud, miód i orzeszki.
Rycina ze Szkicu brzegu Mosquito , rzekomo przedstawiająca „port rzeki Black na terytorium Poyais”
Bierz 6% zysku i o nic nie pytaj
W momencie, gdy sława zmyślonego państwa urosła wystarczająco, MacGregor, jako samozwańczy władca Poyais zaczął oferować obligacje oprocentowane na 6 procent. Brytyjska opinia publiczna chętnie kupowała ten wysokodochodowy dług, nieświadoma, że Poyais nie jest prawdziwy. W sumie MacGregor z sukcesem wyemitował obligacje Poyais o wartości 32 milionów funtów (wartości z 2023 r.). Część osób była tak zafascynowana nową ziemią obiecaną, że oprócz zakupu obligacji postanowiła osiedlić się w państwie marzeń.
W sumie z 240 dusz, które wyruszyły w tę zdradziecką podróż, tylko 60 przeżyło. Ci którzy przeżyli, wszędzie rozpowiadali o wielkim przekręcie szkota. Polyais nie istniało, a ich obligacje były bezwartościowe! Nazwany przez „The Economist” „Królem oszustwa” MacGregor ostatecznie wrócił do Wenezueli, podając się za towarzysza broni Simona Bolivara – uzyskał specjalną emeryturę. Zmarł w 1845. Historia Gregora MacGregora, jak i przypadek legendarnego przekrętu Jahna Law pokazują, że do zbyt dobrze rokujących inwestycji należy podchodzić z dużą rezerwą.
„Dolar” Banku Poyais wydrukowany w Szkocji. MacGregor wymienił te bezwartościowe banknoty swoim potencjalnym osadnikom, zabierając w zamian ich prawdziwe brytyjskie pieniądze.
Materiały DNA Rynków, w szczególności aktualizacje Strategii DNA Rynków, Analizy spółek oraz Analizy sektorów są jedynie materiałem informacyjno-edukacyjnym dla użytku odbiorcy. Materiał ten nie powinien być w szczególności rozumiany jako rekomendacja inwestycyjna w rozumieniu przepisów „Rozporządzenia Delegowanego Komisji (UE) nr 2016/958 z dnia 9 marca 2016 r. uzupełniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 596/2014 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących środków technicznych do celów obiektywnej prezentacji rekomendacji inwestycyjnych lub innych informacji rekomendujących lub sugerujących strategię inwestycyjną oraz ujawniania interesów partykularnych lub wskazań konfliktów interesów”. Skorzystanie z materiału jako podstawy lub przesłanki do podjęcia decyzji inwestycyjnej następuje wyłącznie na ryzyko osoby, która taką decyzję podejmuje. Autorzy nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za takie decyzje inwestycyjne. Wszystkie opinie i prognozy przedstawione w tym opracowaniu są wyrazem najlepszej wiedzy i osobistych poglądów autora na moment publikacji i mogą ulec zmianie w późniejszym okresie.
Autor tekstu
