Inwestowanie w wodór to szansa na spore zyski
Jeszcze do niedawna wodór nie miał wielkiego zastosowania. Koszty sprawiały, że jako paliwo wykorzystywano konwencjonalne źródła energii, takie jak ropę, gaz, czy węgiel. Powoli ulega to jednak zmianie. Światowe dążenie do tzw. zeroemisyjności tylko przyspiesza ten proces. Wodór jest paliwem, który przychodzi temu z pomocą. Jego przewaga polega na tym, że do atmosfery nie jest emitowany dwutlenek węgla. W efekcie inwestowanie w wodór wydaje się naprawdę niezłym pomysłem.
Nie potrzeba wybitnej przenikliwości, żeby dostrzec w tym spory potencjał inwestycyjny. W końcu, jeżeli staramy się walczyć z problemem emisji gazów cieplarnianych i w zasadzie mamy na to gotowe rozwiązanie, to spółki, które je dostarczają, mogą okazać się bardzo dobrą okazją inwestycyjną. Czy więc wodór to faktycznie paliwo przyszłości i wielka inwestycyjna okazja?
Obejrzyj nagranie lub czytaj tekst dalej
Wodór jest trzecim najbardziej rozpowszechnionym pierwiastkiem na Ziemi. Prawie nigdy jednak nie występuje jako pojedyncza cząsteczka. Jest mocno reaktywny i natychmiast tworzy związki. Obecny jest w wodzie, gazie ziemnym, metanolu, wszędzie. Może wieć zamiast inwestować w wodę, można zainwestować w wodór? Jako pierwiastek bardzo szybko rozprasza się w powietrzu, a w efekcie w żaden sposób nie zanieczyszcza środowiska. Najczęściej występujący, nie znaczy jednak, że łatwo go pozyskać w czystej formie i chociaż samo spalanie wodoru jest faktycznie czystą energią, to już pozyskanie wodoru niekoniecznie. Obecnie podaje się, że około 95% światowej produkcji wodoru pochodzi z paliw kopalnych, głównie w wyniku tzw. reformingu parowego gazu ziemnego.
Układ okresowy pierwiastków
Inwestowanie w wodór, to inwestowanie w szerokie zastosowanie
Gdy już jednak uda się go wyodrębnić i pozyskać, to okazuje się, że wodór jest dobrym nośnikiem (magazynem) energii. Znajduje szerokie zastosowanie w transporcie, energetyce i przemyśle.
W transporcie wodór jest głównym konkurentem pojazdów elektrycznych zasilanych bateriami. Auta napędzane wodorem mają większy zasięg, krótki czas napełniania (ok. 5 minut) i lepiej pracują w zimnych warunkach. Jednocześnie mają mniejsze zużycie przy wyższych prędkościach. W porównaniu do akumulatorów, wodór preferuje się zwłaszcza w przypadku ciężkiego transportu towarowego, transportu autobusowego i innych rodzajów transportu dalekobieżnego.
W energetyce wodór może służyć, jako magazyn energii. Wodór magazynuje ok. 33 kWh/kg i można go łatwo przechowywać w dużych pojemnościach. To idealny środek do sezonowej akumulacji energii. Zwłaszcza tam, gdzie zawodzą technologie akumulatorowe. Do pokrycia długoterminowych niedoborów energii elektrycznej w systemie przesyłowym wodór sprawdza się, jako alternatywa.
W przemyśle wodór może zastąpić paliwa kopalniane. Obecnie wodór wykorzystuje się przede wszystkim do produkcji amoniaku, który następnie wykorzystywany jest do produkcji i przetwarzania nawozów. Inne przemysłowe zastosowania wodoru obejmują produkcję polimerów, materiałów wybuchowych, ale także w przemyśle spożywczym do utwardzania tłuszczów przy produkcji margaryn.
Zastosowania wodoru
Różne rodzaje wodoru
Wodór powstały zaraz po wielkim wybuchu, jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych pierwiastków we wszechświecie. Jako źródło energii po raz pierwszy został zastosowany w 1813 roku do budowy pojazdu napędzanego silnikiem wodorowym. Wykorzystywanie wodoru jednak nie zawsze jest neutralne dla środowiska.
Nie każdy jego rodzaj produkowany jest w taki sam sposób. Poniżej na skali będzie można zobaczyć rodzaje wodoru, uszeregowane w kolejności od najmniej przyjaznego dla środowiska do najbardziej przyjaznego środowisku, jakim jest zielony wodór. Szary wodór wytwarzany jest za pomocą gazu. W związku ze spalaniem gazu podczas tego procesu do atmosfery wydzielany jest dwutlenek węgla. Niebieski wodór wytwarzany jest tak samo, jak szary, ale bez emisji CO2 do atmosfery. Różowy wodór jest produkowany dzięki energii atomowej. Swoją drogą uran to też pomysł na świetną inwestycję. Zielony wodór jest tym docelowo najbardziej pożądanym przez wszystkich. Produkowany jest dzięki wykorzystywaniu energii odnawialnej.
Rodzaje wodoru
Obecnie najszerzej wykorzystywanym rodzajem wodoru jest jego szara odmiana. Na dziś koszt wyprodukowania kilograma wodoru szarego jest mniej więcej 4-krotnie niższy niż produkcja odmiany zielonej. Z czasem będzie się to zmieniać, ale obecne koszty produkcji nie zachęcają do produkcji zielonej odmiany. Poniżej widać, jak kształtują się koszty wyprodukowania kilogram wodoru z poszczególnych źródeł. Mamy więc potencjalnie czyste paliwo, które pozyskujemy w brudny sposób. Wciąż lepiej w tę stronę, niż w brudny sposób pozyskiwać brudne paliwo. Daleko dziś jednak powszechnie używanemu wodorowi do prawdziwie zielonej energii.
Wodór nie taki zielony
Szary wodór powstaje w trakcie procesu, podczas którego łączone ze sobą metan i para wodna wchodzą w reakcję z katalizatorem niklowym, wynikiem czego jest gaz syntezowy, który składa się z tlenku węgla i wodoru. Drugą metodą otrzymania szarego wodoru jest zgazowywanie węgla – w wyniku reakcji węgla z parą wodną powstaje wodór i tlenek węgla. Podczas tego typu procesów używane są paliwa kopalne, przez co do środowiska uwalniane są gazy cieplarniane. Szary wodór pomimo tego, że nie jest najkorzystniejszy dla środowiska, to aktualnie odpowiada za 90% całego rynku wodoru. Przy jego produkcji emitowany jest dwutlenek węgla, który najczęściej powstaje na skutek spalania gazu ziemnego.
Wykres kołowy pokazujący jaki rodzaj energii wykorzystywany jest do produkcji każdego rodzaju wodoru
Niebieski wodór mimo tego, że przy jego produkcji wykorzystywany jest gaz ziemny, to w teorii w całym procesie dwutlenek węgla nie jest emitowany do atmosfery. To jednak tylko teoria. W praktyce niebieski wodór nie różni się wiele od wodoru szarego. Firmy zobowiązują się, że dzięki produkcji niebieskiego wodoru, ograniczą aż 90% emisji dwutlenku węgla. Rzeczywistość wygląda jednak inaczej.
Niebieski wodór też zanieczyszcza
Badania dla firmy Shell w Kanadzie dowiodły, że taki sposób produkcji zapewnia tylko 48% redukcji emisji. Ta wartość będzie jeszcze niższa, jeśli weźmiemy pod uwagę przecieki w systemie przesyłowym rurociągów, którym gaz jest transportowany. Światowe rządy jednak w większości dołączyły niebieski wodór do swoich strategii zeroemisyjności.
Dla inwestora oznacza, to tyle, że zapewne przez jakiś czas firmy go produkujące będą mogły liczyć na wiele dotacji i grantów. W bardzo długim terminie trzeba się jednak liczyć, z tym że ta sytuacja ulegnie zmianie i uwaga zostanie przeniesiona na bardziej przyjazne środowisku rodzaje wodoru. Stąd wychodzę z założenia, że inwestowanie w wodór ma największy sens w przypadku jego zielonej odmiany.
Wyniki śledztwa przeprowadzonego przez organizację Global Witness
W Chinach już w 2023 roku produkcja zielonego wodoru powinna stać się bardziej opłacalna od produkcji wodoru niebieskiego. W Indiach przełomowy będzie rok 2025, a dla Polski 2029. Wszystko wskazuje na to, że niebieski wodór nie pozostanie z nami na dłużej i jest tylko rozwiązaniem przejściowym. Inwestor powinien więc zdecydowanie skupić się na jego zielonej odmianie.
Kiedy produkcja zielonego wodoru stanie się bardziej opłacalna od niebieskiego?
Rynek zielonego wodoru rośnie ponad 50% rocznie!
W 2021 roku cały rynek wodoru wyceniany był na ponad 150 miliardów dolarów i w 2027 roku jego wartość powinna wynosić już ponad 300 miliardów dolarów. Szacunki mówią o średniorocznym jego wzroście o 9,2% do 2027 roku. Jak już jednak wiemy, wodór wodorowi nierówny. Prawdziwy boom zacząć ma się na wodór zielony.
Prognozy wzrostu całego rynku wodoru do 2027 roku
Do produkcji zielonego wodoru wykorzystuje się czystą energię odnawialną. To najbardziej ekologiczny sposób produkcji, jaki można sobie wyobrazić. Energię z wiatraków albo paneli słonecznych wykorzystuje się do przeprowadzenia procesu elektrolizy, która umożliwia oddzielenie wodoru od tlenu. W procesie elektrolizy nie powstaje, żadna emisja dwutlenku węgla. Z miejsc, w których odbywa się elektroliza, wodór transportowany jest rurociągami lub cysternami do przedsiębiorstw przemysłowych, stacji tankowania lub do magazynów wodoru. Tam wodór jest magazynowany do czasu jego wykorzystania jako paliwo, tj. do czasu, kiedy ze względu na warunki atmosferyczne, farmy wiatrowe i panele słoneczne nie będą produkować wystarczającej ilości energii.
Schemat pokazujący sposób produkcji zielonego wodoru
W horyzoncie długoterminowym to zielony wodór jest jednak przyszłością. Sądzę, że za kilka dekad jego udział w globalnym miksie energetycznym będzie bardzo znaczący, a branża ma przed sobą kosmiczny potencjał wzrostu. Mówimy tu jednak o perspektywie dekad. Bloomberg przewiduje, że zielony wodór będzie tańszy w produkcji od niebieskiego dla większości krajów do 2030 roku, a od szarego do roku 2050.
Rynek zielonego wodoru ma rosnąć najbardziej dynamicznie. W 2021 roku jego wartość wynosiła zaledwie 1,83 miliarda dolarów i szacuje się, że ma ona wzrosnąć w ciągu kolejnych 9 lat do 89 miliardów dolarów. Daje to średnioroczny wzrost na poziomie 54%! Wiele będzie zależeć od tego, czy Unia Europejska nie poluzuje wymogów niskoemisyjności.
Prognoza wzrostu globalnego rynku zielonego wodoru do roku 2030
Wodór stanie się bardziej powszechny
W związku z tym, że Komisja Europejska narzuca swoją agendę państwom wspólnoty, to czy kraje chcą, czy nie chcą, muszą dostosować gospodarki do nowego zielonego ładu. Plany redukcyjne emisji CO2 są naprawdę bardzo ambitne i żeby je zrealizować, trzeba będzie korzystać przynajmniej po części z wodoru.
Plany redukcji emisji dwutlenku węgla do roku 2050 dla państw UE
Niemcy zakładają, że na pomoc w produkcji zielonego wodoru, do końca 2030 roku wydadzą 7 miliardów euro. Hiszpania planuje przeznaczyć na ten cel aż 8,9 miliarda euro. Francja wyda 7,2 miliarda euro, a Austria i Portugalia odpowiednio po 2 i 1 miliard euro. Takie inwestycje mocno polepszą perspektywy biznesowe wielu firm z branży.
Planowane wydatki w sektor zielonego wodoru dla państw UE
Żeby wodór stał się szeroko rozpowszechnionym paliwem, potrzeba jednak niesamowicie dużej infrastruktury. Znacznie większej niż obecnie wykorzystywana do gromadzenia gazu ziemnego. Musi zostać zbudowana bardzo wielka ilość zbiorników, w których będzie się przechowywać wodór. Poniższy wykres pokazuje, że na krótkich dystansach koszt przesyłania wodoru rurociągami jest przyzwoity, jednak jeżeli odległość przekracza 4 tys. km, staje się to nieakceptowalne.
Ile kosztuje transport wodoru rurociągiem i statkiem
Branże które skorzystają w pierwszej kolejności
Analizy Deloitte mówią wyraźnie, że największe szanse na zaistnienie wodór ma w branży ciepłowniczej i obróbce surowców. W 2035 roku jest jeszcze szansa na efektywność w branży energetycznej, jednak tutaj koszty elektrolizy pozostaną bardzo poważną przeszkodą. Mało prawdopodobne jest szerokie wykorzystanie samochodów wodorowych na powszechną skalę w krótkim terminie. Wymagałoby to bardzo kosztownej infrastruktury. W najbliższej dekadzie pojazdy wodorowe nie mają szans z tymi elektrycznymi. Akcjonariusze Tesli mogą spać spokojnie.
Składowe kosztów wykorzystania wodoru w poszczególnych branżach dla roku 2035. Opracowanie Deloitte. Dane podano w funtach za kilogram
Jak można zainwestować w wodór?
Inwestowanie w wodór przez fundusze ETF
W przypadku tak niszowych branż i jednak bądź co bądź ryzykownych tematów inwestycyjnych w pierwszej kolejności sensowniejsza wydaje się ekspozycja poprzez fundusze ETF na cały segment rynku aniżeli ekspozycja na poszczególne spółki.
Dla większości inwestorów taka opcja będzie najlepsza. Zaoszczędzisz czas i zmniejszysz ryzyko, bo jednak niewielu znam ekspertów od branży wodoru. Inwestowanie w wodór za pomocą funduszy ETF nie jest jednak zbyt powszechne. Funduszy dających ekspozycję na sektor nie ma wiele i nie mają one wielkich aktywów pod zarządzaniem. Tak naprawdę da się znaleźć jedynie trzy, z czego zaledwie jeden ma sensowną skalę.
Największe fundusze z ekspozycją na sektor wodoru
L&G Hydrogen Economy UCITS ETF-USD Acc
L&G Hydrogen Economy UCITS ETF będzie jednym z ciekawszych propozycji dla osób chcących inwestować pasywnie. Fundusz ten inwestuje w spółki mające ekspozycję na rynek wodoru. Spółka Air products i Plug Power odpowiadają za 10% całego portfela tego funduszu. L&G Hydrogen Economy UCITS jest największym ETF-em z ekspozycją na sektor wodoru. Pod swoim zarządzaniem ma obecnie 477 milinów dolarów. Roczny koszt zarządzania to 0,49%. Spółki ze Stanów Zjednoczonych odpowiadają za 32% całości aktywów. Japonia za 12%, a Korea Południowa za 11%. Fundusz dostępny jest w domu maklerskim Mbanku.
Kluczowe informacje o L&G Hydrogen Economy UCITS ETF
VanEck Hydrogen Economy UCITS ETF
VanEck Hydrogen Economy UCITS ETF inwestuje w największe i najbardziej płynne spółki z sektora wodorowego. Jest to drugi największy ETF z branży, dysponujący 111 milionami dolarów. Ten fundusz jest zdecydowanie bardziej skoncentrowany niż L&G Hydrogen Economy UCITS ETF-USD Acc. 3 największe pozycje portfelowe stanowią aż 35% całości ekspozycji rynkowej. Najwięcej przedsiębiorstw stanowią tu spółki z USA, ich udział to 41%, na drugim miejscu jest Wielka Brytania z 15% udziałem. Roczny koszt zarządzania funduszu to 0,55%. VanEck Hydrogen Economy UCITS ETF jest dostępny w ofercie domu maklerskiego Banku Ochrony środowiska i banku maklerskiego Mbanku.
Kluczowe informacje o VanEck Hydrogen Economy UCITS ETF
Global X Hydrogen ETF
Global X Hydrogen ETF to fundusz, który powstał bardzo niedawno, bo w lipcu 2021 roku. Jest to bardzo skoncentrowany ETF, w którym znajduje się tylko 25 spółek, a 3 największe pozycje odpowiadają za 44% całego portfela. Jest to bardzo dużo i inwestorzy powinni być świadomi dużych wahań rynkowych, jakich będzie doświadczał. Fundusz w swoim posiadania ma obecnie tylko 34 miliony dolarów aktywów, co znaczy że jest bardzo mały. 45% spółek z portfela stanowią przedsiębiorstwa ze Stanów Zjednoczonych. Norwegia i Wielka Brytania odpowiadają za kolejne 24% (oba te kraje równo po 12%). Roczny koszt tego ETF-u to 0,5%, czyli niezbyt dużo. Tego ETF-u nie ma w ofercie największych polskich brokerów.
Największe pozycje w Global X Hydrogen ETF – stan na 27 września 2022 roku
Inwestowanie w wodór przez spółki
Być może jednak lubisz większe ryzyko i chcesz obstawić konkretną spółkę. Niewiele jest podmiotów zajmujących się dziś wodorem, które są w powszechnym obrocie. Jeśli interesuje Cię inwestowanie w wodór za pomocą spółek, to pięć największych z USA znajduje się w tabeli poniżej.
Największe firmy giełdowe działające w branży zielonego wodoru
Air Products to największy producent i dostawca wodoru na świecie. W tej chwili realizuje wiele projektów inwestycyjnych m.in. projekt dotyczący niebieskiego wodoru w Luizjanie, o wartości 4,5 miliarda dolarów, a także projekt zielonego wodoru, w Arabii Saudyjskiej o wartości 7 miliardów dolarów. Jeżeli ktoś chce mieć ekspozycję na sektor zielonego wodoru, to firma Air Products powinna być jednym z jego pierwszych wyborów.
Plug Power to z kolei jest pionier w branży wodorowych ogniw paliwowych, które z powodzeniem zastępują konwencjonalne baterie w sprzęcie i pojazdach elektrycznych.
Zainteresować można się również notowanym w Niemczech konglomeratem thyssenkrupp. Nawet w Polsce uda się znaleźć notowaną spółkę, która próbuje swoich sił na rynku. Notowany na głównym rynku gdański Sescom o kapitalizacji niecałych 50 mln niestety jest jednak mało inwestycyjny z dziennym obrotem po 5 tysięcy złotych.
Czy inwestowanie wodór ma sens?
Czy warto więc inwestowanie w wodór ma sens? Wiemy, że świat dąży do redukcji emisji. Wiemy, że zielony wodór zwłaszcza jest jednym ważnym elementem tej układanki. Szacunki mówią o branży, która ma w najbliższej dekadzie rosnąć po ponad 50% rocznie i to czy będzie to faktycznie 50%, czy 40% nie ma aż takiego znaczenia. To wciąż abstrakcyjnie dużo.
Stawianie tutaj wszystkiego na jedną kartę oczywiście nie ma sensu, bo ryzyka są zbyt duże. Może coś się rozjedzie z regulacjami? Może okaże się, że proces obniżania kosztów wytwarzania będzie zbyt długi? Jest masa czynników ryzyka, ale jeśli ktoś chce zbudować portfel, szukając raczkujących dziś trendów i technologii, które mają szansę na skokowy wzrost, to zielony wodór na pewną jest jedną z nich.
Materiały DNA Rynków, w szczególności aktualizacje Strategii DNA Rynków, Analizy spółek oraz Analizy sektorów są jedynie materiałem informacyjno-edukacyjnym dla użytku odbiorcy. Materiał ten nie powinien być w szczególności rozumiany jako rekomendacja inwestycyjna w rozumieniu przepisów „Rozporządzenia Delegowanego Komisji (UE) nr 2016/958 z dnia 9 marca 2016 r. uzupełniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 596/2014 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących środków technicznych do celów obiektywnej prezentacji rekomendacji inwestycyjnych lub innych informacji rekomendujących lub sugerujących strategię inwestycyjną oraz ujawniania interesów partykularnych lub wskazań konfliktów interesów”. Skorzystanie z materiału jako podstawy lub przesłanki do podjęcia decyzji inwestycyjnej następuje wyłącznie na ryzyko osoby, która taką decyzję podejmuje. Autorzy nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za takie decyzje inwestycyjne. Wszystkie opinie i prognozy przedstawione w tym opracowaniu są wyrazem najlepszej wiedzy i osobistych poglądów autora na moment publikacji i mogą ulec zmianie w późniejszym okresie.
Przeczytaj również:
Autor tekstu
Będzie coś z tego czy jednak nie wypali?