Inflacji w USA daleko do utrwalenia się
Niektóre ceny są „lepkie”, a inne nie. Te „lepkie” co do zasady zmieniają się wolniej, co oznacza, że zmiana inflacji tych dóbr z „lepkimi” cenami w górę lub w dół ma wolniejszy przebieg. Co czyni taką cenę „lepką”?
To pytanie nurtuje ekonomistów od czasów Keynesa. Keynes zbudował swoją teorię lepkich cen na założeniu, że na niektórych rynkach zmiany cen mogą za sobą pociągać wielkie koszty dla zmieniającego te ceny. Te koszty mogą znacznie zmniejszyć motywację firm do zmiany cennika. Przedsiębiorstwa z sektorów gdzie zmiana ceny jest ostatecznością uważają więc o wiele bardziej starając się nie dyktować cennika potrzebą chwili, ponieważ ich klienci mogą po prostu nie zaakceptować podwyżek i na przykład przejść do konkurencji.
Dzisiaj ekonomiści badają, które dokładnie ceny są lepkie. Najbardziej wnikliwe badanie w tym temacie przeprowadzili ekonomiści Mark Bils i Peter Klenow. Kilka lat temu, analizując dane dla 350 różnych kategorii produktowych, odkryli że średnio ceny dopasowują się po upływie 4,3 miesiąca czasu.
Średni czas dostosowywania się cen w USA w latach 1995 – 2001
Niektóre kategorie doświadczają jednak zmiany dużo częściej. Dla pomidorów np. cena dostosowuje się już po 3 tygodniach. Wreszcie są kategorie produktowe, gdzie dostosowywanie się cen trwa naprawdę bardzo długo. Przykładem są pralnie w USA, gdzie pralki są opłacane za pomocą monet. Tutaj ceny są bardzo stabilne i zmiana następuje średnio po… 6,5 roku.
Czas zmiany cen z poszczególnych kategorii produktowych, liczony w miesiącach
Na bazie takich badań wyodrębnia się kategorie produktów i usług, gdzie ceny zmieniają się w reakcji na otoczenie makroekonomiczne szybko lub wolno. W USA skutkuje to podawaniem tzw. inflacji „sticky” oraz inflacji „flexible. Tak wyglądają odpowiednio elementy wchodzące w skład inflacji „sticky”, a więc cen co do zasady wolno się dostosowujących oraz inflacji „flexible”, a więc cen dostosowujących się dynamicznie (dolna tabelka). Frequency od adjustment – to czas dostosowywania się w miesiącach, a Relative importance – to istotność kategorii
Koszyk inflacji „sticky”
Koszyk inflacji „flexible”
Tempo zmiany ma znaczenie
Po naniesieniu tych dwóch „różnych” inflacji na wykres i dodaniu do niego jeszcze zwykłej inflacji CPI można dojść do interesujących wniosków.
Zmiana cen inflacji „lepkiej” i „elastycznej” na tle wykresu inflacji CPI
Inflacja „elestyczna” naturalnie podlega dużo większym wahaniom. Zwykłe CPI nie jest już tak zmienna. Podobnie jak inflacja „lepka”, zwykłe CPI rośnie wolniej i wolniej i spada. Niezwykle trudne, a w zasadzie nawet niemożliwe jest utrwalenie się CPI na podwyższonym poziomie bez istotnego i trwałego wzrostu inflacji „lepkiej”. Elementy elastyczne są podatne na szoki, które obecnie faktycznie należą do bezprecedensowo silnych, ale wciąż dotyczą w największym stopniu inflacji elastycznej. Ta ma to do siebie, że tak samo szybko jak rośnie, tak samo szybko będzie potrafiła spadać.
To zapewne był jeden z elementów zakładu FED, który powtarzał, że „inflacja jest przejściowa”. Szoki jednak utrzymały się na tyle długo, że dały radę podnieść również w pewnym stopniu inflację lepką i przytrzymać inflację na dłużej. Wciąż jednak obecnej sytuacji daleko do tej z np. lat 70-tych, co zresztą świetnie zobaczysz na wykresie poniżej.
Obserwacja kształtowania się inflacji w podziale na „sticky” oraz „flexible” niesie o wiele więcej wartości niż patrzenie na główne nagłówki. Utrwalenie się „sticky” CPI na poziomach powyżej 8% faktycznie groziłoby długotrwałą inflacją, ale na razie z niczym takim nie mamy do czynienia.
Inflacja bazowa sticky (zielony) oraz bazowa flexi (żółty) od 1967 roku
Do zarobienia,
Karol Badowski
Oglądaj też: Czy warto dziś kupować akcje? [Merytorycznie o Giełdzie]
Materiały DNA Rynków, w szczególności aktualizacje Strategii DNA Rynków, Analizy spółek oraz Analizy sektorów są jedynie materiałem informacyjno-edukacyjnym dla użytku odbiorcy. Materiał ten nie powinien być w szczególności rozumiany jako rekomendacja inwestycyjna w rozumieniu przepisów „Rozporządzenia Delegowanego Komisji (UE) nr 2016/958 z dnia 9 marca 2016 r. uzupełniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 596/2014 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących środków technicznych do celów obiektywnej prezentacji rekomendacji inwestycyjnych lub innych informacji rekomendujących lub sugerujących strategię inwestycyjną oraz ujawniania interesów partykularnych lub wskazań konfliktów interesów”. Skorzystanie z materiału jako podstawy lub przesłanki do podjęcia decyzji inwestycyjnej następuje wyłącznie na ryzyko osoby, która taką decyzję podejmuje. Autorzy nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za takie decyzje inwestycyjne. Wszystkie opinie i prognozy przedstawione w tym opracowaniu są wyrazem najlepszej wiedzy i osobistych poglądów autora na moment publikacji i mogą ulec zmianie w późniejszym okresie.
